5 november 2015 – Het kan haast niemand ontgaan zijn: op 4 november 2015 zijn de nieuwe Richtlijnen Goede Voeding van de Gezondheidsraad gepubliceerd. De Gezondheidsraad adviseert onder meer dat (gefilterde) koffie en thee zonder suiker goede alternatieven zijn voor suikerhoudende dranken. Hierbij wordt ingegaan op de manier waarop de koffie is bereid: met een filter gezet of niet. Graag lichten wij hieronder toe hoe dat nu precies zit.
Koffiebonen bevatten van nature koffieolie. Deze koffieolie bestaat uit de diterpenen cafestol en kahweol, waarvan met name de cafestol in staat is het cholesterolgehalte in het bloed iets te verhogen. De hoeveelheden cafestol en kahweol die al dan niet in het zetsel (de koffie) terechtkomen hangen af van de manier waarop de koffie wordt bereid.
Bij filterkoffie en koffie van koffiepads blijven de cafestol en kahweol achter op het papieren filter waardoor deze stoffen nauwelijks in de koffie terecht komen (en het effect op het cholesterolgehalte in het bloed verwaarloosbaar is). Ook oploskoffie en automatenkoffie op basis van instant koffie of vloeibaar koffieconcentraat bevatten bijna geen cafestol en kaweol.
Bij ongefilterde koffie zoals cafetièrekoffie (waarbij kokend water op de koffie wordt gegoten en via een metalen filter naar beneden wordt gedrukt), maar ook Griekse koffie en Turkse koffie of koffie gezet met een percolator (waarbij de koffie langdurig gekookt wordt), komen beperkte hoeveelheden cafestol en kahweol in het zetsel terecht. Indien dit type koffie dagelijks in ruimere mate gedronken wordt kan het cholesterolgehalte in het bloed (licht) verhogen.
Espressokoffie zit een beetje tussen gefilterde en ongefilterde koffie in. Er komt weliswaar geen filter aan te pas maar doordat het water door de koffie wordt geperst en slechts korte tijd in aanraking komt met de koffie, wordt minder cafestol en kawheol meegenomen. Ook voor koffie in cups geldt over het algemeen dat het gehalte cafestol en kawheol vergelijkbaar is met espresso dus ook het eventuele effect op het cholesterolgehalte. Twee tot drie kopjes espresso per dag zal het cholesterolgehalte nauwelijks beïnvloeden. Overigens hangt het bij espresso en fresh brew koffie uit automaten ook af van het mechanisme dat gebruikt wordt.